Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2016
Η Φιλική Εταιρεία
Η Φιλική Εταιρεία ιδρύθηκε επτά χρόνια πριν από την έναρξη της Μεγάλης Επανάστασης του 1821, με σκοπό να συντονίσει τις προσπάθειες των υπόδουλων Ελλήνων για την απελευθέρωσή τους. Η οργάνωση ιδρύθηκε μυστικά στην Οδησσό της Ρωσίας, το 1814, από τρεις άσημους εμπόρους, τον Εμμανουήλ Ξάνθο, το Νικόλαο Σκουφά και τον Αθανάσιο Τσακάλωφ.
Οι Φιλικοί, όπως λέγονταν τα μέλη της, χρησιμοποιούσαν κρυπτογραφικό κώδικα για να επικοινωνούν μεταξύ τους και υπέγραφαν με ψευδώνυμα. Η μύηση τους στην οργάνωση είχε τη μορφή ιεροτελεστίας, που τη σφράγιζε ο όρκος μπροστά σε ιερέα.
Τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας στην αρχή ήταν ελάχιστα. Το 1818 όμως η οργάνωση μετέφερε την έδρα της στην καρδιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη. Τότε η στρατολόγηση μελών επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Οθωμανική Αυτοκρατορία και στη σημερινή Ελλάδα. Σ' αυτήν μυήθηκαν πολλοί από τους πρωταγωνιστές του Αγώνα, όπως ο αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δίκαιος ή Παπαφλέσσας, ο πρώην κλέφτης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, οι οπλαρχηγοί Ιωάννης Φαρμάκης και Γεωργάκης Ολύμπιος και αρκετοί άλλοι. Την οργάνωση βοήθησε αποφασιστικά και ο μεγαλέμπορος Παναγιώτης Σέκερης, που πρόσφερε μεγάλο μέρος της περιουσίας του.
Οι ηγέτες της πρότειναν στον Ιωάννη Καποδίστρια, που ήταν τότε υπουργός των Εξωτερικών της Ρωσίας, να τεθεί επικεφαλής της. Εκείνος αρνήθηκε, γιατί πίστευε ότι οι συνθήκες που επικρατούσαν στην Ευρώπη δεν ήταν ευνοϊκές για τους Έλληνες. Μετά την άρνησή του, η αρχηγία προσφέρθηκε το 1820 στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, στρατηγό και υπασπιστή του Τσάρου, ο οποίος δέχτηκε με προθυμία τον ανώτατο τίτλο του Γενικού Εφόρου λαμβάνοντας άδεια απουσίας δυο χρόνων από τη ρωσική αυλή.
Με την προσχώρηση του Υψηλάντη, εντάθηκαν οι προετοιμασίες για τη Μεγάλη Επανάσταση. Σύμφωνα με τα σχέδια των Φιλικών, η Επανάσταση επρόκειτο να ξεκινήσει ταυτόχρονα στη Μολδοβλαχία και στην Πελοπόννησο, ώστε να διασπαστεί ο οθωμανικός στρατός, ο οποίος βρισκόταν ήδη σε πόλεμο με τον Αλή Πασά στα Ιωάννινα.
Τα μέλη της Φιλικής Εταιρείας στην αρχή ήταν ελάχιστα. Το 1818 όμως η οργάνωση μετέφερε την έδρα της στην καρδιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη. Τότε η στρατολόγηση μελών επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Οθωμανική Αυτοκρατορία και στη σημερινή Ελλάδα. Σ' αυτήν μυήθηκαν πολλοί από τους πρωταγωνιστές του Αγώνα, όπως ο αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δίκαιος ή Παπαφλέσσας, ο πρώην κλέφτης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, οι οπλαρχηγοί Ιωάννης Φαρμάκης και Γεωργάκης Ολύμπιος και αρκετοί άλλοι. Την οργάνωση βοήθησε αποφασιστικά και ο μεγαλέμπορος Παναγιώτης Σέκερης, που πρόσφερε μεγάλο μέρος της περιουσίας του.
Οι ηγέτες της πρότειναν στον Ιωάννη Καποδίστρια, που ήταν τότε υπουργός των Εξωτερικών της Ρωσίας, να τεθεί επικεφαλής της. Εκείνος αρνήθηκε, γιατί πίστευε ότι οι συνθήκες που επικρατούσαν στην Ευρώπη δεν ήταν ευνοϊκές για τους Έλληνες. Μετά την άρνησή του, η αρχηγία προσφέρθηκε το 1820 στον Αλέξανδρο Υψηλάντη, στρατηγό και υπασπιστή του Τσάρου, ο οποίος δέχτηκε με προθυμία τον ανώτατο τίτλο του Γενικού Εφόρου λαμβάνοντας άδεια απουσίας δυο χρόνων από τη ρωσική αυλή.
Με την προσχώρηση του Υψηλάντη, εντάθηκαν οι προετοιμασίες για τη Μεγάλη Επανάσταση. Σύμφωνα με τα σχέδια των Φιλικών, η Επανάσταση επρόκειτο να ξεκινήσει ταυτόχρονα στη Μολδοβλαχία και στην Πελοπόννησο, ώστε να διασπαστεί ο οθωμανικός στρατός, ο οποίος βρισκόταν ήδη σε πόλεμο με τον Αλή Πασά στα Ιωάννινα.
 |
| Το σπίτι στην Οδησσό της Ρωσίας, στο οποίο ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία |
Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2016
Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2016
Παρασκευή 25 Νοεμβρίου 2016
Οι μεγάλες οροσειρές, οι μεγάλες πεδιάδες
Μαθαίνω τις οροσειρές και τις πεδιάδες με τη βοήθεια των χαρτών:
Διαδραστικός χάρτης των μεγαλύτερων οροσειρών και πεδιάδων του κόσμου
Quiz:
Βρες τις μεγάλες οροσειρές και τις μεγάλες πεδιάδες. Κάνε κλικ στην εικόνα.
Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2016
Οι αγώνες των Σουλιωτών
 |
| Σουλιώτισσες στη μάχη |
Οι ανυπότακτοι Σουλιώτες πρωταγωνίστησαν σε πολλές επαναστατικές ενέργειες εναντίον των Τούρκων. Πολλοί γνωστοί είναι οι αγώνες τους εναντίον του Αλή Πασά των Ιωαννίνων.
Οι δύσκολες συνθήκες ζωής των Σουλιωτών, η πολύχρονη ενασχόλησή τους με τα όπλα, η άριστη γνώση του εδάφους, το ομαδικό πνεύμα και κυρίως η εξαιρετική τους τόλμη, τους είχαν μεταμορφώσει σε ικανότατους πολεμιστές.Μάταια οι Τούρκοι προσπαθούσαν να υποτάξουν τους Σουλιώτες.Ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων πέτυχε με διάφορους τρόπους να διώξει από το Σούλι ορισμένους από τους αρχηγούς, αδυνατίζοντας έτσι την άμυνά του. Τελικά οι Τούρκοι κατάφεραν να κατακτήσουν το Σούλι το 1803, μετά από πολλές προσπάθειες. Κατέλαβαν τον οχυρό λόφο Κούγκι, όμως ο καλόγερος Σαμουήλ, που τον κρατούσε ελεύθερο ως την τελευταία στιγμή, ανατινάχθηκε μαζί τους. Τότε κάποιοι Σουλιώτες έσπασαν τον κλοιό των Τούρκων με έφοδο και πέρασαν τελικά στην Κέρκυρα.
Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2016
Το κύτταρο
Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, όλα τα έμβια, αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα.
Τα κύτταρα είναι η μικρότερη μονάδα ζωής, μοιάζουν με μικροσκοπικά «εργοστάσια» και λειτουργούν με απίστευτη ακρίβεια.
Έχουν εξαιρετικά μικρό μέγεθος (δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι), γι’ αυτό η ύπαρξή τους έγινε αντιληπτή αφού εφευρέθηκε το μικροσκόπιο.
Τα κύτταρα είναι η μικρότερη μονάδα ζωής, μοιάζουν με μικροσκοπικά «εργοστάσια» και λειτουργούν με απίστευτη ακρίβεια.
Έχουν εξαιρετικά μικρό μέγεθος (δεν είναι ορατά με γυμνό μάτι), γι’ αυτό η ύπαρξή τους έγινε αντιληπτή αφού εφευρέθηκε το μικροσκόπιο.
Κάθε ζωντανός οργανισμός αποτελείται από ένα μονοκύτταρος οργανισμός) ή περισσότερα κύτταρα (πολυκύτταρος οργανισμός).
Ανεξάρτητα από το σχήμα και τη μορφή τους, που διαφέρουν πολύ, σε κάθε κύτταρο ζωικό ή φυτικό, διακρίνουμε τρία μέρη:
1. την κυτταρική μεμβράνη, που μοιάζει σαν σακούλα και χωρίζει το κύτταρο από το περιβάλλον του και επιτρέπει την πρόσληψη και αποβολή ουσιών από αυτό.
2. το κυτταρόπλασμα, που είναι ο χώρος ανάμεσα στην κυτταρική μεμβράνη και τον πυρήνα και εκεί υπάρχουν οργανίδια με διαφορετικές λειτουργίες. Το πιο σημαντικό από αυτά είναι το μιτοχόνδριο, όπου γίνεται η παραγωγή της ενέργειας που χρειάζεται το κύτταρο.
3. τον πυρήνα, που είναι το κέντρο ελέγχου του κυττάρου και εκεί βρίσκεται το γενετικό του υλικό (DNA ή δεσοξυριβονουκλεϊνικό οξύ) με μορφή σπειροειδούς ανεμόσκαλας. Στο DNA υπάρχουν οι γενετικές πληροφορίες (γενετικό υλικό) με τη μορφή ενός κώδικα πολύτιμου για την αναπαραγωγή και τη διαιώνιση του είδους.
2. το κυτταρόπλασμα, που είναι ο χώρος ανάμεσα στην κυτταρική μεμβράνη και τον πυρήνα και εκεί υπάρχουν οργανίδια με διαφορετικές λειτουργίες. Το πιο σημαντικό από αυτά είναι το μιτοχόνδριο, όπου γίνεται η παραγωγή της ενέργειας που χρειάζεται το κύτταρο.
3. τον πυρήνα, που είναι το κέντρο ελέγχου του κυττάρου και εκεί βρίσκεται το γενετικό του υλικό (DNA ή δεσοξυριβονουκλεϊνικό οξύ) με μορφή σπειροειδούς ανεμόσκαλας. Στο DNA υπάρχουν οι γενετικές πληροφορίες (γενετικό υλικό) με τη μορφή ενός κώδικα πολύτιμου για την αναπαραγωγή και τη διαιώνιση του είδους.
 |
| Σχηματική απεικόνιση του DNA |
Τα φυτικά κύτταρα διαθέτουν τρία επιπλέον μέρη:
1. το κυτταρικό τοίχωμα. Είναι ένα παχύ και ανθεκτικό περίβλημα έξω από την κυτταρική μεμβράνη. Καθώς είναι συμπαγές και ικανό να αντέχει σε μεγάλες πιέσεις, λειτουργεί ως σκελετός που υποστηρίζει το κύτταρο και κατ’ επέκταση ολόκληρο το φυτό.
2. τα χυμοτόπια. Είναι αποθήκες θρεπτικών ουσιών (π.χ. άμυλου) και καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του φυτικού κυττάρου.
3. οι χλωροπλάστες. Βρίσκονται μόνο στα κύτταρα των πράσινων τμημάτων του φυτού και είναι γεμάτοι με μια πράσινη χρωστική ουσία, τη χλωροφύλλη (σ’ αυτήν οφείλεται το χαρακτηριστικό πράσινο χρώμα των φύλλων). Στους χλωροπλάστες γίνεται η φωτοσύνθεση, δηλαδή η δέσμευση της ηλιακής ενέργειας και η μετατροπή της σε χημική.
1. το κυτταρικό τοίχωμα. Είναι ένα παχύ και ανθεκτικό περίβλημα έξω από την κυτταρική μεμβράνη. Καθώς είναι συμπαγές και ικανό να αντέχει σε μεγάλες πιέσεις, λειτουργεί ως σκελετός που υποστηρίζει το κύτταρο και κατ’ επέκταση ολόκληρο το φυτό.
2. τα χυμοτόπια. Είναι αποθήκες θρεπτικών ουσιών (π.χ. άμυλου) και καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του φυτικού κυττάρου.
3. οι χλωροπλάστες. Βρίσκονται μόνο στα κύτταρα των πράσινων τμημάτων του φυτού και είναι γεμάτοι με μια πράσινη χρωστική ουσία, τη χλωροφύλλη (σ’ αυτήν οφείλεται το χαρακτηριστικό πράσινο χρώμα των φύλλων). Στους χλωροπλάστες γίνεται η φωτοσύνθεση, δηλαδή η δέσμευση της ηλιακής ενέργειας και η μετατροπή της σε χημική.
Quiz: Φυτικό και ζωικό κύτταρο, ομοιότητες και διαφορές
Τα κυριότερα επαναστατικά κινήματα
 |
| Ναυμαχία της Ναυπάκτου |
Στη διάρκεια των τεσσάρων αιώνων της Τουρκοκρατίας έγιναν πολλές εξεγέρσεις των υπόδουλων Ελλήνων εναντίον των Οθωμανών. Οι περισσότερες από τις εξεγέρσεις αυτές υποκινούνταν από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, οι οποίες, όταν βρίσκονταν σε πόλεμο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, προσπαθούσαν να δημιουργήσουν αναταραχή στο εσωτερικό της, για να διασπάσουν τον τουρκικό στρατό και να τον αποδυναμώσουν.
Κυριότερα γεγονότα
Ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571, κατά την οποία ο τουρκικός στόλος καταστράφηκε ολοκληρωτικά από τους Δυτικούς, ενώ συμμετείχαν και ελληνικά πλοία.Το 1600 ο Μητροπολίτης Λαρίσης Διονύσιος, γνωστός ως φιλόσοφος, ξεσήκωσε τους υπόδουλους Έλληνες στην ορεινή Θεσσαλία. Το κίνημά του όμως απέτυχε και ο ίδιος διέφυγε στη Ρώμη και έπειτα στην Ισπανία ζητώντας ενισχύσεις.
Τον 18ο αιώνα ανέλαβε δράση η Ρωσία. Οι ελπίδες των υποδούλων αναπτερώθηκαν, καθώς από την εποχή της Άλωσης κυκλοφορούσαν διαδόσεις για το «ξανθό γένος» του Βορρά που θα απελευθέρωνε τους Έλληνες. Το 1770 οι αδελφοί Ορλώφ έφτασαν στη Μάνη με Ρώσους και Έλληνες στρατιώτες, ενώ παράλληλα ο πρόκριτος Ιωάννης Βλάχος ή Δασκαλογιάννης ξεσήκωσε τα Σφακιά της Κρήτης.
Στη Ναυμαχία του Τσεσμέ (στη σημερινή Τουρκία, απέναντι από τη Χίο) ο ολιγάριθμος ορθόδοξος στόλος νίκησε τους Οθωμανούς, αλλά οι συγκρούσεις τερματίστηκαν με τη Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (1774).
Ο Λάμπρος Κατσώνης καταγόταν από τη Λιβαδειά και ήταν αξιωματικός του ρωσικού στρατού. Με ορμητήριο το νησί Κέα, έπλεε στο Αιγαίο με έναν μικρό στόλο, κάνοντας επιθέσεις εναντίον τουρκικών πλοίων. Στις ναυτικές επιχειρήσεις ήταν μαζί του και ο κλέφτης Γεώργιος Ανδρίτσος, ο πατέρας του ήρωα της Επανάστασης Οδυσσέα Ανδρούτσου.
Συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή
Η συνθήκη αυτή είναι πολύ σημαντική, αφού η Ρωσία θεώρησε πως απέκτησε το δικαίωμα να παρεμβαίνει στα εσωτερικά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, προκειμένου να προστατεύσει τους Χριστιανούς που ζούσαν εκεί. Επίσης, οι Έλληνες έμποροι απέκτησαν το δικαίωμα να υψώνουν στα καράβια τους τη ρωσική σημαία.
 |
| Χρονολογική απεικόνιση των κυριότερων κινημάτων |
Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2016
Το ανάγλυφο της Γης
Η σημερινή μορφή της Γης είναι αποτέλεσμα της δράσης ενδογενών και εξωγενών δυνάμεων και παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία γεωμορφολογικών στοιχείων, δηλαδή: οροσειρών, πεδιάδων, λιμνών, ποταμών, νησιών, χερσονήσων, θαλάσσιων λεκανών, τάφρων κ.λπ. Τα γεωμορφολογικά αυτά στοιχεία διαμορφώνουν το σημερινό ανάγλυφο της Γης, που διακρίνεται σε ηπειρωτικό και υποθαλάσσιο.
Ηπειρωτικό ανάγλυφο
Απαρτίζεται από μία μεγάλη ποικιλία γεωμορφολογικών στοιχείων, τα οποία αποτελούν δύο μεγάλες ομάδες, τον κατακόρυφο και τον οριζόντιο διαμελισμό. Κάνω κλικ στην παρακάτω εικόνα για να μάθω περισσότερα για το ηπειρωτικό ανάγλυφο.
Υποθαλλάσιο ανάγλυφο
Το υποθαλάσσιο ανάγλυφο αποτελείται από υποθαλάσσιες οροσειρές,
βαθιές τάφρους, απότομα βυθίσματα και τεράστιες λεκάνες. Πρόκειται για
μια πολυμορφία ελκυστική για κάθε ερευνητή. Κάνω κλικ στην εικόνα για ... μια βουτιά στον ωκεανό.
Το ανάγλυφο της Ελλάδας
Μαθαίνω για το ανάγλυφο της Ελλάδας με την ακόλουθη διαδραστική εφαρμογή. Για κάθε μορφολογικό όρο παρέχεται ο ορισμός και ένα σχετικό βίντεο.
Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2016
Χαρακτηριστικά της ζωής
Αν
ρίξουμε μια ματιά γύρω μας, όπου και αν βρισκόμαστε, παρατηρούμε ένα
πλήθος ζωντανών οργανισμών αλλά και πολλά άψυχα αντικείμενα.
Για τους ζωντανούς οργανισμούς χρησιμοποιούμε και την ονομασία «έμβια», από τη λέξη «βίος», που σημαίνει ζωή. Τα υπόλοιπα αντικείμενα ονομάζονται «άβια», ονομασία που προκύπτει από τη λέξη «βίος» και το στερητικό «α». Άβιο, λοιπόν, ονομάζεται αυτό που δεν έχει ζωή.
Για τους ζωντανούς οργανισμούς χρησιμοποιούμε και την ονομασία «έμβια», από τη λέξη «βίος», που σημαίνει ζωή. Τα υπόλοιπα αντικείμενα ονομάζονται «άβια», ονομασία που προκύπτει από τη λέξη «βίος» και το στερητικό «α». Άβιο, λοιπόν, ονομάζεται αυτό που δεν έχει ζωή.
| Ένβια = εν + βίος Κάτι που έχει ζωή, είναι ζωντανός οργανισμός |
Άβια = α + βίος Κάτι που δεν έχει ζωή |
 |
 |
Χαρακτηριστικές λειτουργίες των εμβίων
- Αναπαραγωγή: η δημιουργία απογόνων
- Ανάπτυξη: η διαδικασία εξέλιξης και ωρίμανσης ενός οργανισμού μέχρι την ολοκλήρωση του κύκλου ζωής του. Τα ζώα αναπτύσσονται μέχρι να πάρουν την τελική μορφή τους ενώ τα φυτά σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους.
- Διατροφή: είναι η διαδικασία πρόσληψης τροφής. Έτσι ο ζωντανός οργανισμός εξασφαλίζει την ενέργεια που του χρειάζεται.
- Αναπνοή: οι περισσότεροι οργανισμοί προσλαμβάνουν οξυγόνο για να γίνει η καύση των τροφών και να απελευθερωθεί η ενέργεια που υπάρχει σε αυτές.
- Ερεθιστικότητα: για να επιβιώσουν οι ζωντανοί οργανισμοί αντιδρούν στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος.
- Κίνηση: είναι η μετακίνηση ενός οργανισμού από τόπο σε τόπο για διάφορους λόγους (αναζήτηση τροφής, προφύλαξη από κίνδυνο). Τα ζώα μπορούν και μετακινούνται από τόπο σε τόπο ενώ και τα φυτά κινούν τα φύλλα τους προς το φως.
Quiz: Έμβια - Άβια
Η ζωή σε άλλους τόπους
Αυτόχθονες λαοί
Αυτόχθονες είναι λαοί ή φυλές που κατοικούν στο τόπο που γεννήθηκαν και δεν έχουν έρθει από άλλη περιοχή. Λέγονται και ιθαγενείς.
Οι Ευρωπαίοι εξερευνητές προσπαθώντας να ανακαλύψουν νέους τόπους, πρώτες ύλες και νέες πηγές πλούτου ήρθαν σε επαφή με τους ιθαγενείς της Αμερικής, Αφρικής, και Αυστραλίας. Δε σεβάστηκαν τον πολιτισμό και τις συνήθειές τους, έκλεψαν τον πλούτο και τη γη τους και τους φέρθηκαν με υπερβολική σκληρότητα. Αποτέλεσμα ήταν οι περισσότεροι αυτόχθονες να χάσουν την πολιτιστική τους ταυτότητα και οι πληθυσμοί τους να συρρικνωθούν.
Στις μέρες μας μόνο λίγοι έχουν απομείνει. Αυτόχθονες λαοί και φυλές υπάρχουν σε διάφορα μέρη της Γης.
Στην Αμερική οι Ινδιάνοι (Απάτσι, Σιού, Τσερόκι κ.α.)
Στην Ασία οι Μογγόλοι και οι Βεδουίνοι.
Στις βόρειες πολικές περιοχές οι Εσκιμώοι ,οι Λάπωνες και οι Σαάμι.
Στην Ωκεανία: οι Αβοριγίνες στην Αυστραλία, οι Παπούα στη Νέα Γουινέα και οι Μαορί στη Νέα Ζηλανδία.
Στην Αφρική οι Μασάι, οι Μπαντού ,οι Πυγμαίοι, οι Βερβερίνοι, οι Τουαρέγκ, οι Βουσμάνοι.
Στις μέρες μας μόνο λίγοι έχουν απομείνει. Αυτόχθονες λαοί και φυλές υπάρχουν σε διάφορα μέρη της Γης.
Στην Αμερική οι Ινδιάνοι (Απάτσι, Σιού, Τσερόκι κ.α.)
Στην Ασία οι Μογγόλοι και οι Βεδουίνοι.
Στις βόρειες πολικές περιοχές οι Εσκιμώοι ,οι Λάπωνες και οι Σαάμι.
Στην Ωκεανία: οι Αβοριγίνες στην Αυστραλία, οι Παπούα στη Νέα Γουινέα και οι Μαορί στη Νέα Ζηλανδία.
Στην Αφρική οι Μασάι, οι Μπαντού ,οι Πυγμαίοι, οι Βερβερίνοι, οι Τουαρέγκ, οι Βουσμάνοι.
Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2016
Ο Ρήγας Βελεστινλής και ο Αδαμάντιος Κοραής
Ανάμεσα στους δασκάλους του Γένους ξεχωρίζουν για τη δράση τους ο λόγιος επαναστάτης Ρήγας Βελεστινλής και
ο Αδαμάντιος Κοραής, ένας Έλληνας φιλόλογος φημισμένος ακόμη και στην Ευρώπη.
| Ρήγας Βελεστινλής ή Φεραίος
Ο Ρήγας, γιος εμπόρου, γεννήθηκε το 1757 στο Βελεστίνο της Θεσσαλίας, το οποίο στην αρχαιότητα ονομαζόταν Φερές. Νεαρός ακόμη, μπήκε στην υπηρεσία των Φαναριωτών στην Κωνσταντινούπολη και έπειτα μετανάστευσε στο Βουκουρέστι, ως γραμματέας του ηγεμόνα της Βλαχίας. Εκεί επηρεάστηκε από τις ευρωπαϊκές ριζοσπαστικές ιδέες, κάνοντας κύριο στόχο του την απελευθέρωση της πατρίδας. Το 1790 ταξίδεψε στη Βιέννη.
Το συγγραφικό και εκδοτικό του έργο είναι μεγάλο. Ο Ρήγας εξέδωσε γαλλικά μυθιστορήματα μεταφρασμένα στη δημοτική γλώσσα, ένα βιβλίο Φυσικής για σχολική χρήση, έναν τεράστιο χάρτη της Ελλάδας, την περίφημη «Χάρτα της Ελλάδος» και πολλά άλλα. Ο Θούριος ήταν ένας φλογερός επαναστατικός ύμνος που συγκίνησε πολλούς νέους της εποχής και έγινε σύμβολο του αγώνα για την ελευθερία. Οι Αυστριακοί συνέλαβαν τον Ρήγα και συνεργάτες του το Δεκέμβριο του 1797. Λίγους μήνες αργότερα τον παρέδωσαν μαζί με επτά συντρόφους του στους Τούρκους, οι οποίοι τους θανάτωσαν και τους έριξαν στον ποταμό Δούναβη.
|
 |
 |
Αδαμάντιος Κοραής
Ο Αδαμάντιος Κοραής καταγόταν από πλούσια οικογένεια της Χίου, αλλά γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1748. Μετά τις σπουδές του εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Γαλλία, όπου σπούδασε ιατρική. Εκεί γνώρισε από κοντά τη Γαλλική Επανάσταση και τις φιλελεύθερες ιδέες της. Ασχολήθηκε κυρίως με την αναγραφή, την επιμέλεια και τη δημοσίευση των χειρογράφων αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων.
Ο Κοραής πίστευε ότι για να ελευθερωθεί το ελληνικό έθνος, έπρεπε πρώτα να φωτιστεί διαμέσου της παιδείας, χρησιμοποιώντας μια νέα ελληνική γλώσσα, με απλούστερη μορφή από την αρχαία. Η απήχησή του ήταν μεγάλη και πολλοί δάσκαλοι ζητούσαν τις συμβουλές του. Ο Κοραής πρότεινε τη χρήση μιας γλώσσας που θα είχε ως βάση της την καθομιλουμένη γλώσσα της εποχής, από την οποία όμως θα είχαν αφαιρεθεί οι ξένες λέξεις καθώς και οι διάφορες ιδιωματικές εκφράσεις. Ο Κοραής συνέβαλε σημαντικά στην ιδεολογική προετοιμασία της Μεγάλης Επανάστασης.
|
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)